Jak antykoncepcja hormonalna wpływa na organizm?

Antykoncepcja hormonalna jest stosowana głównie w celu zapobiegania nieplanowanej ciąży, jednak przepisuje się ją również kobietom borykającym się z problemami hormonalnymi. Tabletki antykoncepcyjne łagodzą objawy dolegliwości związanych z zaburzeniami pracy jajników oraz pozytywnie wpływają na stan skóry, włosów i przeciwdziałają objawom hirsutyzmu.

Jak działa antykoncepcja hormonalna?

Antykoncepcja hormonalna zawiera syntetyczne hormony steroidowe, których działanie, zależnie od składu tabletek, może polegać m.in. na zatrzymaniu owulacji oraz wprowadzeniu zmian w endometrium, które uniemożliwiają zagnieżdżenie zapłodnionej komórki jajowej. Poza działaniem zapobiegającym zajściu w  ciążę, pigułki antykoncepcyjne znajdują również zastosowanie w łagodzeniu schorzeń wywołanych niewłaściwą gospodarką hormonalną organizmu.

Kluczowe znaczenie dla zdrowia pacjentki ma dobór tabletek antykoncepcyjnych przez ginekologa. Przed rozpoczęciem terapii hormonalnej należy wykonać zlecone przez lekarza badania. Pod uwagę bierze się wiek i stan zdrowia pacjentki oraz cel przyjmowania tabletek. Lekarz podejmuje decyzję o tym, jakiego rodzaju tabletki trzeba zastosować w konkretnym przypadku. Wyróżnia się tabletki antykoncepcyjne jedno- i dwuskładnikowe. Pierwsze zwane są potocznie minipigułkami i z reguły przepisywane są nastolatkom, kobietom karmiącym, palącym papierosy, cierpiącym na zaburzenia cyklu menstruacyjnego oraz chorym na zakrzepicę. Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe zawierają mniejsze stężenie syntetycznego progesteronu. Mają też mniej skutków ubocznych.

Dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne zawierają z kolei syntetyczny progesteron i estrogen w różnych stężeniach i proporcjach. Wykazują mocniejsze działanie niż tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe. Co ważne, mają też więcej skutków ubocznych i poza zapobieganiem ciąży stosowane są w przypadku wielu różnych zaburzeń hormonalnych, wśród których można wymienić m.in. hirsutyzm (nadmierne owłosienie), PCOS (zespół policystycznych jajników), PMS oraz trądzik hormonalny.

Zalety i wady stosowania antykoncepcji hormonalnej

Terapia antykoncepcyjna ma wiele zalet, jednak może mieć również niepożądane skutki uboczne. Warto pamiętać o tym, że kiedy wystąpią skutki uboczne, konieczna jest natychmiastowa konsultacja z lekarzem prowadzącym, który oceni sytuację i dokona ewentualnej korekty dawki lub wybierze inny rodzaj pigułek.

Wśród zalet terapii hormonalnej wymienia się m.in. skuteczne przeciwdziałanie ciąży, ograniczenie ryzyka rozwoju raka macicy (nie zwalnia to jednak z wykonywania badań profilaktycznych!), wyleczenie trądziku, ulgę w ostrych formach zespołu napięcia przedmiesiączkowego, łagodzenie dolegliwości spowodowanych zespołem policystycznych jajników i ogólną poprawę samopoczucia.

Skutki uboczne działania tabletek antykoncepcyjnych bywają groźne, jednak terapia hormonalna jest zalecana, gdy potencjalne korzyści mogą być większe niż ryzyko powikłań. Szerokie spektrum niepożądanych skutków obejmuje m.in. zawroty i bóle głowy, nudności, możliwość powstania niebezpiecznych dla zdrowia i życia zakrzepów, a także nowotworów szyjki macicy lub piersi. Wszystkie kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną powinny regularnie poddawać się badaniom kontrolnym, które zleca ich lekarz prowadzący.